Bạn có biết, từ chỗ chỉ còn 40 cá thể, hôm nay Voọc Cát Bà đã phục hồi lên hơn 90 cá thể khỏe mạnh? Hành trình ấy là kết quả của nỗ lực bảo tồn, sự đồng lòng của cộng đồng và thiên nhiên ưu ái. Cùng tôi khám phá “thiên đường nhỏ” này và cảm nhận vẻ đẹp kỳ diệu khi thiên nhiên hồi sinh ngay trên đảo Cát Bà.
1. Từ bờ vực tuyệt chủng đến đàn Voọc Cát Bà tươi vàng
Gần tuyệt chủng – chỉ còn ~40 cá thể năm 2000
Hãy quay ngược thời gian về đầu những năm 2000. Khi ấy, Voọc Cát Bà chỉ còn khoảng 40 cá thể, nằm trong danh sách cực kỳ nguy cấp của thế giới.
Nguyên nhân chủ yếu:
- Săn bắt trái phép lấy xương và thịt.
- Phá rừng, mất môi trường sống do khai thác gỗ và mở rộng du lịch tự phát.
- Cận huyết trong quần thể nhỏ, đe dọa khả năng sinh sản.
Với con số ít ỏi như vậy, các chuyên gia đã lo ngại: chỉ cần vài năm nữa thôi, loài voọc quý này có thể biến mất hoàn toàn khỏi hành tinh.
Hồi phục thần kỳ – hơn 90 cá thể và voọc non khỏe mạnh
May mắn thay, nỗ lực bảo tồn đã mang lại kỳ tích.
- Vườn quốc gia Cát Bà lập các đội tuần tra rừng, bảo vệ nghiêm ngặt từng dãy núi đá vôi.
- Các tổ chức quốc tế như FFI (Flora & Fauna International) đồng hành, cung cấp kỹ thuật và tài chính.
- Người dân địa phương cũng dần thay đổi nhận thức, từ chỗ xa lạ đến trở thành “người gác rừng” tự nguyện.
Kết quả hôm nay: đàn voọc đã tăng hơn gấp đôi, đạt 90 cá thể khỏe mạnh. Đặc biệt, nhiều cá thể non ra đời minh chứng cho sự phục hồi ổn định và bền vững.
Thêm một đàn non vàng cam – dấu hiệu hy vọng
Khi bạn có dịp trekking tại Vườn quốc gia, nếu may mắn sẽ thấy những chú voọc non với bộ lông vàng cam óng ánh. Chúng thường bám chặt vào ngực mẹ, ánh mắt tò mò nhìn xuống du khách như đang chào đón.
Chính sự xuất hiện ngày càng nhiều của đàn non này là tín hiệu sống động nhất cho một tương lai tươi sáng. Nó chứng minh rằng hành trình bảo tồn không chỉ dừng ở việc “giữ lại loài”, mà còn là nuôi dưỡng một thế hệ mới tràn đầy sức sống.
2. “Thiên đường nhỏ” – Môi trường sống và đặc điểm riêng của Voọc Cát Bà
Đặc hữu Cát Bà – sống trên vách đá, khu rừng leo cheo
Nếu bạn từng đứng trước những vách núi đá vôi dựng đứng của Cát Bà, bạn sẽ hiểu vì sao nơi đây được gọi là “thiên đường nhỏ” của Voọc Cát Bà. Chúng chọn những triền núi dốc, cheo leo và các cánh rừng nhỏ ven biển thuộc vườn quốc gia làm nơi trú ẩn – những khu vực mà hiếm ai có thể tiếp cận.
Chính điều kiện sống khắc nghiệt này đã giúp loài voọc đặc hữu duy nhất của Việt Nam tồn tại, tránh khỏi tác động trực tiếp từ con người và kẻ săn mồi.
Kiểu đàn khéo léo – voọc non lông vàng, đàn 10–20 cá thể
Đi dọc theo rừng quốc gia, nếu may mắn bạn sẽ thấy một đàn Voọc Cát Bà nhỏ từ 10 đến 20 cá thể chuyền cành. Nhìn từ xa, đàn voọc giống như một “gia đình” chặt chẽ, mọi thành viên đều có vai trò bảo vệ và gắn kết.
Đặc biệt, voọc non lại mang một màu lông vàng rực rỡ, nổi bật trên nền xanh thẫm của núi rừng. Hình ảnh ấy thường khiến du khách dừng chân lâu hơn, như đang chiêm ngưỡng một bức tranh thiên nhiên sống động.
Sinh sản chậm, gắn kết bền – chỉ 1 con/lứa, 2 năm mới một lần
Tuy có đời sống xã hội bền chặt, nhưng loài linh trưởng này lại sinh sản rất chậm. Mỗi voọc mẹ chỉ sinh một con, và khoảng cách giữa hai lần sinh có thể lên tới 2 năm.
Điều này khiến quá trình phục hồi số lượng trở nên gian nan, song cũng cho thấy sự chăm sóc tỉ mỉ và gắn kết bền chặt trong đàn. Khi được tận mắt chứng kiến, bạn sẽ cảm nhận rõ tình mẫu tử và sự kiên nhẫn đáng kinh ngạc của loài vật quý hiếm này.
Xem thêm: 11 Khách sạn ở Cát Bà gần biển giá rẻ – View Đẹp, Đi Bộ Ra Biển
3. Hậu trường hồi sinh – Các nhân tố bảo tồn “như sự sống có bàn tay”
Hợp tác quốc tế và vườn quốc gia – xây dựng kế hoạch bài bản
Ít ai biết rằng sự hồi sinh của Voọc Cát Bà không chỉ nhờ thiên nhiên ưu đãi, mà còn từ những kế hoạch bảo tồn khoa học, bài bản. Vườn Quốc gia Cát Bà đã phối hợp cùng nhiều tổ chức quốc tế để thiết lập khu bảo vệ nghiêm ngặt, khoanh vùng rừng và kiểm soát hoạt động con người.
Nhờ đó, từng bước một, môi trường sống của loài linh trưởng quý hiếm này được hồi phục, tạo tiền đề cho sự tăng trưởng số lượng.
Nghiên cứu – giám sát, di truyền, bẫy ảnh, truyền thông
Các chuyên gia đã kiên trì theo dõi đàn voọc bằng nhiều biện pháp hiện đại:
- Giám sát dân số để nắm rõ số lượng và sự biến động.
- Phân tích di truyền nhằm đảm bảo tính đa dạng và sức khỏe quần thể.
- Bẫy ảnh tự động giúp ghi lại khoảnh khắc quý hiếm mà mắt thường khó thấy.
- Truyền thông cộng đồng nâng cao ý thức về giá trị của loài đặc hữu này.
Mỗi bước nghiên cứu đều như thêm một lớp bảo vệ, đưa loài voọc tiến gần hơn đến sự hồi sinh.
Cộng đồng cùng chung tay – nhận thức, du lịch sinh thái trách nhiệm
Điều khiến tôi cảm động nhất khi dẫn khách chính là sự chung tay của người dân địa phương. Họ hiểu rằng Voọc Cát Bà không chỉ là biểu tượng thiên nhiên, mà còn là “người bạn đồng hành” mang lại cơ hội du lịch sinh thái bền vững.
Các tour được tổ chức ngày càng có trách nhiệm, vừa đem lại trải nghiệm độc đáo cho du khách, vừa góp phần bảo vệ đàn voọc khỏi nguy cơ bị xáo trộn. Đó chính là sự gắn kết tuyệt vời giữa con người và thiên nhiên.
Xem thêm: Đạp Xe Làng Việt Hải: Hành Trình Qua Cánh Đồng Lúa Vàng
4. Hướng dẫn viên bảo tồn – Bạn có thể làm gì cho Voọc Cát Bà?
Khi đồng hành cùng tôi trong chuyến khám phá thiên nhiên Cát Bà, nhiều du khách thường hỏi: “Liệu chúng ta – những người đi du lịch – có thể làm gì để giúp Voọc Cát Bà?”. Câu trả lời là hoàn toàn có, và đôi khi chỉ từ những hành động rất nhỏ.
Trước tiên, hãy bắt đầu từ việc tham gia du lịch sinh thái có trách nhiệm. Khi bạn đi tham quan, chỉ cần tuân thủ các quy định của Vườn quốc gia Cát Bà, không xả rác, không làm ồn ào hay xâm hại cây cối, bạn đã góp phần giữ gìn mái nhà tự nhiên cho loài voọc rồi.
Bên cạnh đó, bạn có thể:
- Chia sẻ câu chuyện hồi sinh kỳ diệu của Voọc đến bạn bè quốc tế.
- Hỗ trợ các quỹ bảo tồn, nơi dùng kinh phí để nghiên cứu và bảo vệ loài.
- Trở thành “đại sứ nhỏ” bằng cách nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của bảo tồn động vật hoang dã.
Những việc tưởng chừng giản dị như vậy lại tạo nên tác động lớn. Bởi chính sự tôn trọng và đồng hành của bạn hôm nay sẽ mở ra một tương lai an toàn hơn cho hơn 90 cá thể Voọc Cát Bà đang sống khỏe mạnh. Và tôi tin rằng, khi bạn rời hòn đảo này, bạn không chỉ mang về những bức ảnh đẹp, mà còn là niềm tự hào rằng mình đã góp một phần vào hành trình bảo tồn quý giá ấy.
Hành trình hồi sinh của Voọc Cát Bà không chỉ là niềm tự hào của thiên nhiên Việt Nam mà còn là trải nghiệm tuyệt vời dành cho những ai yêu thích du lịch sinh thái. Để vừa chiêm ngưỡng vẻ đẹp hoang sơ, vừa khám phá vịnh Lan Hạ và đảo Cát Bà, du khách có thể lựa chọn những chương trình tour hấp dẫn:
- Tour vịnh Lan Hạ 1 ngày với bữa trưa hải sản và chèo kayak thú vị.
- Tour nửa ngày buổi chiều ngắm hoàng hôn trên vịnh Lan Hạ đầy lãng mạn.
- Tour nửa ngày buổi sáng ngắm bình minh rực rỡ trên mặt biển trong xanh.
- Tour Cát Bà 2 ngày 1 đêm thích hợp cho chuyến đi ngắn ngày nhưng đầy trải nghiệm.
- Tour Cát Bà 3 ngày 2 đêm dành cho hành trình khám phá trọn vẹn.
- Và nhiều lựa chọn khác tại Tour Cát Bà.
Hãy để chuyến đi của bạn trở nên ý nghĩa hơn, khi vừa tận hưởng cảnh sắc tuyệt đẹp, vừa góp phần lan tỏa thông điệp bảo tồn thiên nhiên cho tương lai.
